Een gezellige maaltijd met Bloemkool aardappel gratin
Op een regenachtige dag in de herfst besloot ik iets warms en troostrijks te maken voor mijn familie. Bloemkool aardappel gratin met kaas en ham bleek een enorme hit! Wie kan weerstaan aan goudbruine kaas, zachte aardappelen en bloemkool, gecombineerd met smakelijke stukjes ham? Deze klassieker is niet alleen heerlijk, maar ook eenvoudig om klaar te maken.
Waar komt deze lekkernij vandaan?
De gratin is een typisch Franse creatie. Het woord “gratin” verwijst naar het korstje dat ontstaat door het gratineren in de oven. Vroeger werd dit gerecht vaak gemaakt met overgebleven groenten en aardappelen om voedsel niet te verspillen. Tegenwoordig staat het bekend als een comfortfood-klassieker die je in elke keuken kunt bereiden. Ik vind het geweldig hoe zo’n simpele techniek zo’n luxe resultaat geeft!
Waarom je deze Bloemkool aardappel gratin zal liefhebben
Dit gerecht combineert de beste ingrediënten: romige saus, knapperige kaas en hartige ham. Het is perfect voor drukke dagen omdat je alles in één bak in de oven kunt schuiven. Bovendien is het een manier om zelfs kieskeurige eters aan bloemkool te laten wennen. Mijn zoontje zei laatst: “Mama, dit is de lekkerste bloemkool ooit!” En dat zegt genoeg, toch?
Perfecte momenten om deze gratin te serveren
Zo’n warme gratin past prima bij familiediners, feestdagen zoals kerst of gewoon als je vrienden uitnodigt voor een avondje eten. Het is ook een ideaal gerecht voor buffetten of potlucks. De combinatie van bloemkool, aardappelen, kaas en ham maakt het een volwaardige maaltijd op zichzelf.
Ingrediënten voor deze overheerlijke gratin
- 200-250 g bloemkool
- 400 g gekookte aardappelen, in plakjes
- Snufje zout / peper
- 50 g geraspte kaas
- 25 g boter
- 25 g bloem
- 300 ml melk
- 50 g ham of spekjes
Vervangopties voor flexibiliteit
- Bloemkool kan vervangen worden door broccoli of een combinatie van beide.
- In plaats van ham kun je ook gerookte kip of zelfs tonijn gebruiken.
- Voor een lactosevrije versie kun je plantaardige kaas en melk nemen.
Stap 1: Verwarm de oven
Zet de oven aan op 220 graden Celsius. Dit is belangrijk omdat de gratin zijn gouden kleur krijgt door een goed voorverwarmde oven. Terwijl de oven opwarmt, kun je alvast de andere ingrediënten klaarmaken. Pro tip: Gebruik een oventhermometer om er zeker van te zijn dat de temperatuur klopt.
Stap 2: Bereid de bloemkool
Kook de bloemkool gedurende 6-8 minuten in licht gezouten water. Je wilt dat hij net beetgaar is, niet te zacht, want hij gaat nog verder garen in de oven. Als je de stengels eraf snijdt, kun je die ook meekoken – geen verspilling! De bloemkool wordt prachtig wit en blijft stevig genoeg voor de gratin.
Stap 3: Maak de roux
Smelt de boter in een steelpan en voeg de bloem toe. Roer alles goed door elkaar totdat het mengsel begint te bubbelen. Laat het een minuutje bakken – dit zorgt ervoor dat de bloem zijn rauwe smaak verliest. Het ruikt nu al heerlijk boterachtig!
Stap 4: Voeg de melk toe
Giet de melk geleidelijk aan toe terwijl je blijft roeren. Voeg pas meer melk toe als de vorige hoeveelheid goed is gemengd. Dit voorkomt klontjes. Na een paar minuten wordt de saus dik en romig, perfect voor onze gratin.
Stap 5: Voeg kaas en ham toe
Voeg de geraspte kaas en een snufje zout en peper toe aan de saus. Roer tot de kaas volledig is gesmolten en de saus glanzend is. Voeg nu de ham of spekjes toe en meng alles door elkaar. De geur van gesmolten kaas en ham is onweerstaanbaar!
Stap 6: Verdeel de laagjes
Leg eerst de helft van de aardappelen in een ovenschaal. Bedek ze met de bloemkool en leg de rest van de aardappelen erbovenop. Giet de kaassaus er gelijkmatig overheen en strooi wat extra kaas bovenop. Nu ziet het eruit als een kunstwerk!
Stap 7: Bak de gratin
Zet de schaal in de oven en bak gedurende 30 minuten. Houd de oven in de gaten – als de bovenkant te snel bruin wordt, kun je aluminiumfolie gebruiken om hem te beschermen. Uiteindelijk krijg je een prachtige, goudbruine korst.
Chef’s tip: Extra knapperigheid
Voor een extra knapperige korst kun je wat broodkruimels of panko mengen met de geraspte kaas. Dit geeft een heerlijk contrast met de zachte laagjes eronder.
Tijdsplanning
Voorbereiding neemt ongeveer 15 minuten in beslag. De bloemkool koken duurt 6-8 minuten, en de saus maken kost nog eens 10 minuten. De gratin moet 30 minuten in de oven. In totaal heb je dus ongeveer 1 uur nodig.
Een interessante weetje
Wist je dat bloemkool behoort tot dezelfde familie als broccoli, kool en spruitjes? Hij is rijk aan vitamine C en vezels, waardoor dit gerecht niet alleen lekker is, maar ook gezond.
Nodige keukenuitrusting
- Ovenschaal
- Steelpan
- Houten lepel of garde
- Pannenlap
Bewaren van de gratin
Als je restjes hebt, kun je die afkoelen en bewaren in een luchtdichte container in de koelkast. De gratin blijft tot 3 dagen goed. Bij het opwarmen kun je hem terug in de oven zetten voor een verse korst. Wil je langere tijd bewaren? Dan kun je hem invriezen. Doe dit in porties zodat je gemakkelijk een deel kunt ontdooien.
Let wel op: na het invriezen kan de textuur van de aardappelen iets veranderen. Maar smaaktechnisch blijft het even lekker!
Tips en advies
Gebruik altijd verse kaas in plaats van verpakte geraspte kaas – het smaakt echt beter. En vergeet niet om de bloemkool niet te lang te koken; hij moet stevig blijven. Voor een extra smaakbom kun je wat nootmuskaat toevoegen aan de kaassaus.
Presentatie-ideeën
- Bestrooi de gratin met verse peterselie of bieslook.
- Serveer hem met een frisse salade van spinazie en appel.
- Gebruik een mooie ovenschaal die direct op tafel kan.
Gezondere alternatieven
Wil je een lichtere versie? Hier zijn zes opties:
- Minder kaas: Gebruik minder kaas en voeg wat magere Griekse yoghurt toe aan de saus.
- Zonder ham: Maak een vegetarische versie door de ham weg te laten.
- Halfvolle melk: Gebruik halfvolle of plantaardige melk in plaats van volle melk.
- Zoete aardappel: Vervang de gewone aardappelen door zoete aardappelen.
- Glutenvrij: Gebruik maizena in plaats van bloem voor de saus.
- Lage vet: Gebruik lagevetboter of olie in plaats van reguliere boter.
Fout 1: Te veel melk in de saus
Veel beginnende koks gieten de melk te snel toe, wat klontjes veroorzaakt. Voeg de melk geleidelijk toe en blijf roeren om een gladde saus te krijgen. Pro tip: Warm de melk op voordat je hem toevoegt.
Fout 2: Overgaar de bloemkool
Als je de bloemkool te lang kookt, wordt hij slap en valt hij uit elkaar. Hou hem stevig en beetgaar. Zo blijft hij zijn structuur houden in de gratin.
Fout 3: Vergeten te roeren
Bij het maken van de roux is roeren essentieel. Als je dit vergeet, kan de boter-bloemmengeling aanbranden. Blijf roeren voor een perfecte basis voor je saus.
Veelgestelde vragen
Moet ik verse bloemkool gebruiken?
Nee, je kunt ook diepvriesbloemkool gebruiken. Laat hem ontdooien en ga dan door met de instructies zoals beschreven.
Kan ik dit gerecht voorbereiden?
Ja, je kunt de gratin tot een dag van tevoren maken en in de koelkast bewaren. Haal hem er dan een kwartier voor het bakken uit om op kamertemperatuur te komen.
Wat kan ik serveren bij deze gratin?
Een frisse salade met spinazie of rucola vormt een perfect contrast met de romige gratin. Ook een stukje knapperig stokbrood is een goede keuze.
Kan ik dit gerecht invriezen?
Jazeker! Verdeel het in porties en bewaar het in vriezerbestendige bakjes. Ontdooi het in de koelkast voordat je het opnieuw in de oven verwarmt.
Is dit een kindvriendelijk gerecht?
Absoluut! Door de combinatie van kaas, ham en zachte groenten vinden kinderen het vaak erg lekker. Je kunt eventueel de bloemkool fijn hakken om hem minder opvallend te maken.
Hoe maak ik de gratin veganistisch?
Vervang de boter door plantaardige margarine, gebruik plantaardige melk en kies voor veganistische kaas. Je kunt ook tofu of tempeh gebruiken in plaats van ham.
Welke kaas werkt het best?
Geraspte Goudse kaas of Emmentaler zijn favorieten vanwege hun smeltende eigenschappen. Maar experimenteer gerust met andere soorten zoals mozzarella of cheddar.
Hoe voorkom ik een droge gratin?
Zorg ervoor dat je genoeg saus gebruikt en dat de ingrediënten niet te dik zijn gesneden. Dunne plakjes aardappel en bloemkool absorberen de saus beter.
Kan ik dit gerecht in een slowcooker maken?
Ja, maar de korst wordt niet zo knapperig. Stel de slowcooker in op hoog en laat het gerecht 3-4 uur sudderen.
Wat als ik geen bloemkool heb?
Geen probleem! Je kunt ook broccoli, courgette of zelfs spinazie gebruiken. Ze passen allemaal goed in dit concept.
Samenvattend
Deze Bloemkool aardappel gratin is een troostrijk, eenvoudig en flexibel gerecht dat iedereen gelukkig maakt. Of je nu een gezinsmaaltijd plant, een diner voor vrienden organiseert of gewoon iets lekkers zoekt voor een avondje thuis – dit recept is een must-try. Met deze tips en variaties kun je het hele jaar door genieten van dit klassieke comfortfood. Dus pak je ovenschaal en begin vandaag nog!
Equipment
- Ovenschaal
- Steelpan
- Houten lepel of garde
- Pannenlap
- Grillpaneel
Ingrediënten
- 200-250 g Bloemkool
- 400 g Gekookte aardappelen, in plakjes
- 1 snufje Zout
- 1 snufje Peper
- 50 g Geraspte kaas
- 25 g Boter
- 25 g Bloem
- 300 ml Melk
- 50 g Ham of spekjes
Instructies
- Verwarm de oven voor op 220 graden Celsius.
- Kook de bloemkool gedurende 6-8 minuten in licht gezouten water tot hij beetgaar is.
- Smelt de boter in een steelpan en voeg de bloem toe, roer goed door en laat het een minuutje bakken.
- Voeg de melk geleidelijk toe terwijl je blijft roeren tot de saus dik en romig is.
- Voeg de geraspte kaas, een snufje zout en peper toe aan de saus en meng alles door.
- Leg de helft van de aardappelen in een ovenschaal, gevolgd door de bloemkool en de rest van de aardappelen. Giet de kaassaus erover.
- Bak de gratin 30 minuten in de oven tot hij goudbruin is.